FRANZ ROSENTHAL
Türkçe okurların Bilginin Zaferi: İslam Düşüncesinde Bilgi Kavramı, Erken İslam’da Mizah, İslam’da Özgürlük Kavramı kitaplarıyla tanıdığı Franz Rosenthal (1914-2003), Ortaçağ İslâm medeniyetinin sosyal ve kültürel tarihi üzerine dikkate değer çalışmalarda bulunmuş bir oryantalisttir. Rosenthal, yahudi bir ailenin çocuğu olarak Berlin’de doğdu. Berlin Üniversitesi’nde klasik diller ve şarkiyat eğitimi aldı. Burada Werner Jaeger (1888-1961) ve Richard Rudolf Walzer (1900-1975) ile Klasik; Eugen Mittwoch (1876-1942), Bruno Meissner (1868-1947) ve Erich Ebeling (1886-1955) ile Semitik diller; Paul Eliezer Kraus (1904-1944) ile Arap dili; Hans Heinrich Schaeder (1896-1957) ile Ârâmîce; Carl Heinrich Becker (1876-1933) ile de İslâm tarihi üzerine çalışmalar yaptı. 1938 yılının sonlarına doğru Almanya’yı terkederek ABD’ye gitti ve önce Hebrew Union College’da (1940) ardından da Pennsylvania Üniversitesi’nde (1948- 1956) bir süre görev yaptı. 1950 yazında, geniş notlandırmalarla İngilizce’ye tercümesini yapacağı İbn Haldûn’un Mukaddime’sinin yazmalarını incelemek üzere İstanbul’a geldi ve burada Helmutt Ritter’in aracılığıyla Ahmet Ateş ve Fuat Sezgin ile tanıştı. 1956 yılında, emekli oluncaya dek (1985) akademik çalışmalarını sürdüreceği Yale Üniversitesi’ne intisap etti. ABD’de İslâm araştırmalarının yaygınlık kazanmasında büyük rol üstlenen Rosenthal, American Oriental Society, American Philosophical Society, Medieval Academy of America gibi bilimsel kuruluşlarda çeşitli düzeylerde yöneticilik pozisyonunda bulundu ve 8 Nisan 2003 tarihinde vefat etti.
Rosenthal, İslâm entelektüel ve sosyal tarihinin “bilgi” gibi en kapsayıcı konularıyla “şans oyunları” gibi en ayrıntı sayılabilecek unsurlarını kuşatan geniş bir yelpazede, yirmi beşe yakın kitap, yüzün üzerinde makale, yüz elli civarında kitap kritiği, yetmişten fazla ansiklopedi maddesi kaleme aldı. Ayrıca İbn Haldûn’un Mukaddime’si başta olmak üzere bazı klasik metinlerin de Arapça’dan İngilizce’ye çevirisini yaptı.